موارد مصرف پتاسیم هیدروکسید
پتاسیم هیدروکسید یا هیدروکسید پتاسیم که به عنوان ماده قلیایی نیز شناخته می شود یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی KOH است. معمولا از این ماده به عنوان پتاس سوز آور نیز یاد می شود، و یک ماده قوی است که به اشکال مختلفی از جمله قرص و پودر به بازار عرضه می شود. این ماده در صنایع مختلف شیمیایی، صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین پتاسیم هیدروکسید یک ماده مقدماتی در سایر ترکیبات پتاسیم است. پتاسیم هیدروکسید در مواد غذایی برای تنظیم pH، به عنوان یک تثبیت کننده و همچنین به عنوان یک ماده سفت کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
تهیه پتاسیم هیدروکسید خالص بسیار دشوار است زیرا تمایل دارد با رطوبت، دی اکسید کربن و سایر ناخالصی هایی که با آن ها در تماس است، واکنش نشان دهد.
کاربرد هیدروکسید پتاسیم در صنایع غذایی
هیدروکسید پتاسیم اغلب به عنوان یک افزودنی در غذاهای فرآوری شده تجاری یا یک لایه شیمیایی برای میوه و سبزیجات استفاده می شود. این ماده به عنوان تثبیت کننده برای ماندگاری بیشتر و به عنوان قوام دهنده به غذاهای فرآوری شده اضافه می شود.
پتاس در شکلات سازی ، فراوری کاکائو و نوشابه ها و به عنوان قوام دهنده در بستنی استفاده می شود. هیدروکسید پتاسیم برای نرم شدن زیتون و روکش چوب شور نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده از هیدروکسید پتاسیم در صنعت کشاورزی
پتاس به تنظیم pH خاک‌های اسیدی کمک میکند. ترکیب فسفوروس اسید با پتاس به طور منظم روی گیاهان اسپری میشود تا از بیماری‌ها و آفات گیاهان پیشگیری شود. در نهایت محصولات گیاهی برداشت شده، فاقد اثرات این محلول آفت‌کش خواهند بود. پتاس برای تولید کودهایی استفاده میشود که به جهت تامین پتاسیم خاک استفاده میشود. پتاسیم از اصلی‌ترین مواد مورد نیاز گیاه برای رشد و فتوسنتز است. استفاده از پتاس به ویژه برای گیاهانی که نسبت به یون‌های کلرید حساس‌اند، بسیار مطلوب است. همچنین از هیدروکسید پتاسیم در علف‌کش‌ها و قارچ‌‌کش‌های کشاورزی نیز استفاده میشود. هیدروکسید پتاسیم در تولید کودهای گرید کشاورزی استفاده می شود. این کودها می توانند به عنوان منبع پتاسیم (یکی از سه غذای اصلی گیاه) برای محصولاتی که به یون های کلرید حساس هستند ، استفاده شوند.
در صنعت کاغذ و ماشین آلات
پتاس در فرآیند ساخت کاغذ به عنوان یک عامل آنتی فوم عمل کرده و به عنوان ماده مغذی برای رشد چمن، در کودهای صنعتی، قارچ کش و علف کش استفاده می شود.
هیدروکسید پتاسیم گرم معمولا برای تزئینات ویفرهای سیلیکون و در ساخت برخی از دستگاه های میکرالکترونیکی خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده در پالایشگاه
این ماده غیرقابل اشتعال است و در ساخت مواد شیمیایی چون پرمنگنات پتاسیم ، پالایش نفت و تولید بنزین و ترکیبات پاک کننده مورد استفاده قرار می گیرد. در طی فرایندهای پالایش کردن نفت و محصولات تولید شده از گاز طبیعی، این ماده نیز در حذف اسیدهای آلی و البته ترکیبات گوگرد تاثیر به سزایی دارد. هیدروکسید پتاسیم مثل کاتالیزور در برخی فرایند ها عمل میکند. در فرآیند شیرین‌سازی و تصفیه‌ی گاز طبیعی از پتاس برای حذف اسیدهای آلی و ترکیبات گوگردی استفاده میشود.، دی اکسید کربن، گوگرد تری اکسید و نیتروژن تری اکسیدی که در جریان گاز وجود دارد به کمک پتاس جذب و حذف می‌شوند. در تولید بیودیزل از روغن‌ها و چربی‌ها نیز به عنوان کاتالیزور نقش ایفا میکند.
تولید باتری ها و تولید سلول سوختی
محلول آبی پتاسیم هیدروکسید به عنوان الکترولیت در باتری‌های آلکالینی بر پایه‌ی نیکل-کادمیم، نیکل-هیدروژن و منیزیم اکسید-روی استفاده میشود. در تولید باتری‌ها پتاس به سدیم هیدروکسید ترجیح داده میشود، این ماده تحت عنوان یک الکترولیت نیز در سلول های سوختی فعالیت می کند. محلول‌های پتاس، از لحاظ هدایت الکتریکی بسیار بهتر از محلول NaOH میباشند.
کاربرد در آزمایشگاه شیمی
جهت مطالعه درباره آناتومی حشرات از هیدروکسید پتاسیم در آزمایشگاه استفاده می‌گردد، همچنین از پتاس برای تهیه چند ماده شیمیایی که پتاسیم دارند مانند پتاسیم آلومینات، فرمالیت، برومید و … نیز قابل استفاده است. همچنین این ماده برای کم کردن میزان اسیدیته و تنظیم کردن pH محلول ها قابل استفاده هست..
تولید صابون‌های نرم و لوازم آرایشی و تولید محصولات شوینده
بهره بردن از مخلوط چربی و پتاس برای تولید کردن صابون به طور متداول استفاده میشود. در صورا استفاده از این ماده حالتی نرم‌تر از صابون‌های معمولی ساخته شده با سدیم هیدروکسید دارند. صابون‌های پتاسیم به دلیل نرمی و حلالیت بالا احتیاج به آب کمتری برای درآمدن به حالت مایع دارند، به همین دلیل غلظت عامل‌های پاک‌کننده‌ی در آن‌ها نسبت به صابون‌های مایع سدیم هیدروکسید بیشتر است. همچنین از این ماده در کالاهای آرایشی هم بهره می‌برند و نقش آن عمل تمیز کردن بهتر برای ناخن‌ها می‌باشد.